Việt Nam đã lên tiếng bày tỏ quan ngại sâu sắc về vụ đụng độ giữa tàu tuần tra của Philippines và Trung Quốc gần bãi Scarborough ở Biển Đông, kêu gọi tất cả các bên kiềm chế và giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình, tuân thủ luật quốc tế. Lập trường này được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng khu vực gia tăng và Indonesia thúc đẩy ASEAN đoàn kết để đối phó với các diễn biến ở Biển Đông. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết phản ứng của Việt Nam, bối cảnh sự kiện, và tác động đến an ninh khu vực.
Mục lục
Bối Cảnh Vụ Đụng Độ và Tình Hình Biển Đông
Vụ đụng độ ngày 5/6/2025 giữa tàu tuần tra của Philippines và tàu hải cảnh Trung Quốc tại bãi Scarborough là sự kiện mới nhất làm gia tăng căng thẳng ở Biển Đông. Trung Quốc tiếp tục khẳng định yêu sách “đường chín đoạn”, bất chấp phán quyết năm 2016 của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) tuyên bố yêu sách này không có cơ sở pháp lý. Việt Nam, với tư cách là một quốc gia có tuyên bố chủ quyền tại các khu vực như quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa, thường xuyên phản đối các hành động của Trung Quốc vi phạm vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của mình.
Việt Nam cũng đang theo dõi sát sao các nỗ lực của ASEAN, đặc biệt là lời kêu gọi đoàn kết từ Indonesia, nhằm thúc đẩy Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) với Trung Quốc. Vụ đụng độ tại Scarborough làm nổi bật sự cấp bách của việc đạt được một COC hiệu quả để ngăn chặn các sự cố tương tự trong tương lai.
Chi Tiết Phản Ứng Của Việt Nam
Trong một tuyên bố từ Bộ Ngoại giao Việt Nam, nước này đã nêu rõ các điểm chính sau:
- Quan Ngại Căng Thẳng: Việt Nam bày tỏ lo ngại về vụ đụng độ, cho rằng các hành động gây căng thẳng có thể đe dọa hòa bình, ổn định, và an ninh hàng hải ở Biển Đông.
- Kêu Gọi Kiềm Chế: Việt Nam yêu cầu tất cả các bên liên quan kiềm chế, tránh các hành động đơn phương làm phức tạp tình hình, và giải quyết tranh chấp thông qua đối thoại.
- Tuân Thủ Luật Quốc Tế: Việt Nam nhấn mạnh tầm quan trọng của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982 và phán quyết PCA năm 2016 trong việc giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông.
- Ủng Hộ ASEAN: Việt Nam hoan nghênh lời kêu gọi đoàn kết của Indonesia và cam kết phối hợp với các thành viên ASEAN để thúc đẩy COC và duy trì vai trò trung tâm của khối trong các vấn đề khu vực.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng tuyên bố: “Việt Nam kiên định lập trường giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông bằng các biện pháp hòa bình, phù hợp với luật quốc tế. Chúng tôi kêu gọi các bên tôn trọng quyền lợi hợp pháp của các quốc gia ven biển.”
Phản Ứng Quốc Tế
Philippines bày tỏ sự cảm kích trước lập trường của Việt Nam, nhấn mạnh rằng sự đoàn kết giữa các nước ASEAN là cần thiết để đối phó với các hành động của Trung Quốc. Indonesia, với vai trò dẫn đầu trong sáng kiến ASEAN, hoan nghênh phản ứng của Việt Nam, coi đây là tín hiệu tích cực cho sự thống nhất của khối.
Trung Quốc chưa phản hồi trực tiếp về tuyên bố của Việt Nam, nhưng trước đó đã kêu gọi các nước ASEAN tránh “can thiệp từ bên ngoài” và ưu tiên các cuộc đối thoại song phương. Mỹ, Nhật Bản, và Úc tiếp tục ủng hộ các nước ASEAN, nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do hàng hải và trật tự dựa trên luật lệ ở Biển Đông.
Liên Hợp Quốc kêu gọi tất cả các bên liên quan ưu tiên đối thoại và tránh các hành động làm leo thang căng thẳng, đồng thời hoan nghênh vai trò trung gian của ASEAN trong việc giải quyết tranh chấp.
Tác Động Đến An Ninh Khu Vực
Phản ứng của Việt Nam củng cố lập trường chung của các nước ASEAN trong việc đối phó với các hành động quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Đông. Sự phối hợp giữa Việt Nam, Philippines, và Indonesia có thể thúc đẩy các cuộc đàm phán COC, tạo ra một cơ chế quản lý tranh chấp hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, sự thiếu thống nhất trong ASEAN, với một số thành viên như Campuchia và Lào có quan hệ thân thiết với Trung Quốc, vẫn là một thách thức. Trong ngắn hạn, căng thẳng ở Biển Đông có thể tiếp tục gia tăng nếu Trung Quốc tăng cường các hoạt động tuần tra hoặc Philippines và đồng minh Mỹ đẩy mạnh các cuộc diễn tập quân sự.
Lập trường của Việt Nam cũng nhấn mạnh vai trò của luật quốc tế trong việc giải quyết tranh chấp, có thể tạo áp lực lên Trung Quốc để điều chỉnh hành vi trong các cuộc đàm phán tương lai.
Phản ứng của Việt Nam trước vụ đụng độ giữa Philippines và Trung Quốc tại bãi Scarborough là một minh chứng cho cam kết của Hà Nội trong việc duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông. Với sự ủng hộ cho đoàn kết ASEAN và luật quốc tế, Việt Nam đang đóng vai trò tích cực trong việc định hình phản ứng khu vực trước các thách thức an ninh. Để cập nhật những diễn biến mới nhất về tình hình Biển Đông và các tin tức quốc tế quan trọng khác, hãy theo dõi Tin Tức Quốc Tế tại website của chúng tôi. Đừng bỏ lỡ những bài phân tích chuyên sâu và thông tin nóng hổi từ khắp nơi trên thế giới!