Malaysia đã triệu đại sứ Trung Quốc tại Kuala Lumpur để bày tỏ phản đối mạnh mẽ về các hoạt động của tàu hải cảnh Trung Quốc gần vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Malaysia ở Biển Đông. Động thái này diễn ra ngay sau vụ đụng độ giữa Philippines và Trung Quốc tại bãi Scarborough, làm gia tăng lo ngại về an ninh khu vực. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết sự kiện, bối cảnh phản ứng của Malaysia, và tác động đến tình hình Biển Đông cũng như sự đoàn kết của ASEAN.
Mục lục
Bối Cảnh Căng Thẳng Ở Biển Đông
Biển Đông tiếp tục là tâm điểm của các tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc và các nước ASEAN, bao gồm Malaysia, Philippines, Việt Nam, và Brunei. Trung Quốc duy trì yêu sách “đường chín đoạn”, bất chấp phán quyết năm 2016 của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) tuyên bố yêu sách này không hợp pháp. Malaysia, với các tuyên bố chủ quyền tại khu vực ngoài khơi bang Sabah và Sarawak, đã nhiều lần phản đối sự hiện diện của tàu Trung Quốc trong EEZ của mình.
Vụ đụng độ giữa Philippines và Trung Quốc tại bãi Scarborough vào ngày 5/6/2025 đã làm dấy lên lo ngại về các hành động quyết đoán của Trung Quốc, thúc đẩy các nước ASEAN như Việt Nam và Indonesia lên tiếng kêu gọi đoàn kết. Malaysia, vốn thường giữ lập trường trung lập trong tranh chấp Biển Đông, giờ đây đã có hành động cứng rắn hơn để bảo vệ lợi ích quốc gia.
Chi Tiết Phản Ứng Của Malaysia
Theo Bộ Ngoại giao Malaysia, việc triệu đại sứ Trung Quốc được thực hiện để phản đối các hành động sau:
- Sự Hiện Diện Của Tàu Hải Cảnh: Tàu hải cảnh Trung Quốc được phát hiện hoạt động liên tục trong EEZ của Malaysia gần bãi cạn Luconia, gây cản trở hoạt động khai thác dầu khí của Malaysia.
- Vi Phạm Luật Quốc Tế: Malaysia cáo buộc Trung Quốc vi phạm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) bằng cách can thiệp vào quyền chủ quyền của Malaysia trong EEZ.
- Kêu Gọi Giải Pháp Hòa Bình: Malaysia yêu cầu Trung Quốc chấm dứt các hành động khiêu khích và giải quyết tranh chấp thông qua đối thoại, đồng thời ủng hộ nỗ lực của ASEAN trong việc hoàn thiện Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC).
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim tuyên bố: “Malaysia cam kết bảo vệ chủ quyền và lợi ích quốc gia. Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc tôn trọng luật quốc tế và hợp tác để duy trì hòa bình ở Biển Đông.”
Phản Ứng Quốc Tế
Philippines và Việt Nam hoan nghênh động thái của Malaysia, coi đây là dấu hiệu của sự đoàn kết ngày càng tăng trong ASEAN trước các hành động của Trung Quốc. Indonesia, với lời kêu gọi đoàn kết ASEAN trước đó, nhấn mạnh rằng phản ứng của Malaysia củng cố vai trò trung tâm của khối trong các vấn đề khu vực.
Trung Quốc, thông qua phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Lâm Kiếm, bày tỏ “sự không hài lòng” với hành động của Malaysia, cho rằng Kuala Lumpur đang “phức tạp hóa vấn đề” và nên giải quyết tranh chấp thông qua đối thoại song phương. Bắc Kinh tiếp tục khẳng định quyền “hợp pháp” của mình ở Biển Đông.
Mỹ, Nhật Bản, và Úc ủng hộ lập trường của Malaysia, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ UNCLOS và duy trì tự do hàng hải ở Biển Đông. Liên Hợp Quốc kêu gọi các bên kiềm chế và ưu tiên đối thoại để tránh leo thang căng thẳng, đồng thời hoan nghênh vai trò của ASEAN trong việc làm trung gian.
Tác Động Đến An Ninh Khu Vực
Hành động triệu đại sứ của Malaysia là một bước đi bất thường, cho thấy Kuala Lumpur sẵn sàng đối đầu mạnh mẽ hơn với Trung Quốc để bảo vệ lợi ích quốc gia. Động thái này có thể thúc đẩy sự thống nhất trong ASEAN, đặc biệt khi các nước như Việt Nam, Philippines, và Indonesia đang phối hợp chặt chẽ để đối phó với các thách thức ở Biển Đông.
Tuy nhiên, sự phụ thuộc kinh tế của Malaysia vào Trung Quốc, một trong những đối tác thương mại lớn nhất của nước này, có thể hạn chế mức độ cứng rắn của Kuala Lumpur trong dài hạn. Trong ngắn hạn, căng thẳng ở Biển Đông có thể gia tăng nếu Trung Quốc đáp trả bằng cách tăng cường tuần tra hoặc gây áp lực kinh tế lên Malaysia.
Sự kiện này cũng làm nổi bật sự cấp bách của việc hoàn thiện COC, vốn được kỳ vọng sẽ thiết lập các quy tắc ứng xử để ngăn chặn các vụ đụng độ tương tự. Tuy nhiên, tiến trình đàm phán COC vẫn đối mặt với nhiều trở ngại do bất đồng giữa ASEAN và Trung Quốc.
Việc Malaysia triệu đại sứ Trung Quốc là một bước đi cứng rắn để phản đối các hành động của Bắc Kinh ở Biển Đông, đồng thời thể hiện sự ủng hộ cho đoàn kết ASEAN trong bối cảnh căng thẳng khu vực leo thang. Với vai trò ngày càng tích cực của các nước ASEAN, khu vực đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp hòa bình dựa trên luật quốc tế. Để cập nhật những diễn biến mới nhất về tình hình Biển Đông và các tin tức quốc tế quan trọng khác, hãy theo dõi Tin Tức Quốc Tế tại website của chúng tôi. Đừng bỏ lỡ những bài phân tích chuyên sâu và thông tin nóng hổi từ khắp nơi trên thế giới!