Indonesia đã kêu gọi Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đoàn kết để giải quyết căng thẳng ở Biển Đông sau vụ đụng độ gần đây giữa tàu tuần tra của Philippines và Trung Quốc tại bãi Scarborough. Với vai trò là một trong những thành viên dẫn đầu của ASEAN, Indonesia nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại và tuân thủ luật quốc tế để duy trì hòa bình khu vực. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết sự kiện, bối cảnh lời kêu gọi của Indonesia, và tác động đến an ninh Đông Nam Á.
Mục lục
Bối Cảnh Căng Thẳng Biển Đông
Vụ đụng độ giữa Philippines và Trung Quốc vào ngày 5/6/2025 tại bãi Scarborough là sự kiện mới nhất trong chuỗi tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông. Trung Quốc tiếp tục khẳng định yêu sách “đường chín đoạn”, bất chấp phán quyết năm 2016 của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) tuyên bố yêu sách này không hợp pháp. Các nước ASEAN như Philippines, Việt Nam, Malaysia, và Brunei cũng tuyên bố chủ quyền tại các khu vực khác nhau ở Biển Đông, dẫn đến căng thẳng thường xuyên với Trung Quốc.
ASEAN đã nỗ lực đàm phán Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) với Trung Quốc trong nhiều năm, nhưng tiến trình này diễn ra chậm chạp do bất đồng giữa các bên. Vụ đụng độ mới nhất đã làm dấy lên lo ngại rằng sự thiếu thống nhất trong ASEAN có thể làm suy yếu vị thế của khối trước các hành động quyết đoán của Trung Quốc.
Chi Tiết Lời Kêu Gọi Của Indonesia
Trong một phát biểu tại Jakarta, Tổng thống Indonesia Joko Widodo đã nêu rõ các điểm chính trong lời kêu gọi của nước này:
- Đoàn Kết ASEAN: Indonesia kêu gọi các thành viên ASEAN thống nhất lập trường để đối phó với các hành động gây căng thẳng ở Biển Đông, nhấn mạnh rằng sự chia rẽ sẽ làm suy yếu khả năng đàm phán của khối.
- Đẩy Nhanh Đàm Phán COC: Indonesia đề xuất tổ chức các cuộc họp cấp cao khẩn cấp để thúc đẩy hoàn thiện Bộ Quy tắc Ứng xử, nhằm thiết lập các quy tắc rõ ràng để ngăn chặn các vụ đụng độ tương tự.
- Tuân Thủ Luật Quốc Tế: Indonesia nhấn mạnh rằng tất cả các bên, bao gồm Trung Quốc, cần tôn trọng Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) và phán quyết của PCA năm 2016.
- Vai Trò Trung Gian: Indonesia cam kết đóng vai trò trung gian để hỗ trợ đối thoại giữa các nước ASEAN và Trung Quốc, cũng như giữa các bên tranh chấp như Philippines và Trung Quốc.
Tổng thống Widodo tuyên bố: “ASEAN phải là một lực lượng hòa bình và ổn định ở khu vực. Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên kiềm chế và giải quyết tranh chấp thông qua đối thoại dựa trên luật pháp quốc tế.”
Phản Ứng Quốc Tế
Philippines hoan nghênh lời kêu gọi của Indonesia, với Bộ Ngoại giao Philippines bày tỏ sẵn sàng hợp tác với ASEAN để thúc đẩy COC và giải quyết tranh chấp một cách hòa bình. Việt Nam và Malaysia cũng ủng hộ sáng kiến của Indonesia, nhấn mạnh rằng đoàn kết ASEAN là chìa khóa để đối phó với các thách thức ở Biển Đông.
Trung Quốc, thông qua phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Lâm Kiếm, kêu gọi các nước ASEAN “tránh bị ảnh hưởng bởi các thế lực bên ngoài”, ám chỉ Mỹ, và nhấn mạnh rằng Bắc Kinh sẵn sàng đối thoại song phương với các nước tranh chấp. Tuy nhiên, Trung Quốc không đề cập đến việc tuân thủ phán quyết PCA.
Mỹ, Nhật Bản, và Úc bày tỏ sự ủng hộ đối với lời kêu gọi của Indonesia, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì tự do hàng hải và trật tự dựa trên luật lệ ở Biển Đông. Liên Hợp Quốc kêu gọi tất cả các bên tránh các hành động làm leo thang căng thẳng và ủng hộ vai trò trung gian của ASEAN.
Tác Động Đến An Ninh Khu Vực
Lời kêu gọi của Indonesia là một nỗ lực quan trọng để củng cố vai trò của ASEAN trong việc giải quyết tranh chấp Biển Đông, nhưng việc đạt được sự đoàn kết giữa các thành viên ASEAN vẫn là một thách thức lớn. Một số nước ASEAN, như Campuchia và Lào, có quan hệ kinh tế chặt chẽ với Trung Quốc, điều này có thể làm suy yếu lập trường chung của khối.
Nếu ASEAN có thể thống nhất và đẩy nhanh tiến trình đàm phán COC, điều này có thể tạo ra một cơ chế hiệu quả để quản lý tranh chấp và ngăn chặn các vụ đụng độ tương tự. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, căng thẳng ở Biển Đông có thể tiếp tục gia tăng, đặc biệt khi Philippines và các đồng minh như Mỹ tăng cường tuần tra trong khu vực.
Lời kêu gọi đoàn kết của Indonesia đối với ASEAN là một bước đi tích cực nhằm giảm căng thẳng ở Biển Đông sau vụ đụng độ giữa Philippines và Trung Quốc. Với vai trò lãnh đạo của Indonesia, ASEAN có cơ hội củng cố vị thế và thúc đẩy đối thoại hòa bình. Để cập nhật những diễn biến mới nhất về tình hình Biển Đông và các tin tức quốc tế quan trọng khác, hãy theo dõi Tin Tức Quốc Tế tại website của chúng tôi. Đừng bỏ lỡ những bài phân tích chuyên sâu và thông tin nóng hổi từ khắp nơi trên thế giới!